Belangrijk om te weten bij OR verkiezingen
De WOR schrijft voor dat organisaties met 50 of meer medewerkers (in sommige sectoren vanwege de cao al vanaf 35) verplicht een OR moeten instellen. De bestuurder is verantwoordelijk dat dit gebeurt. Als er al een OR is dan staat in het OR reglement veel informatie over de verkiezingen. Bijvoorbeeld ook of de verkiezingen elke 2, 3 of 4 jaar plaatsvinden. Belangrijk om het reglement erop na te slaan dus.
Hieronder staan de stappen van de verkiezing en wat tips en tricks om er een succes van te maken!
1. Bekendmaken verkiezingen en instellen van een verkiezingscommissie
Stap 1 is het bekendmaken van de verkiezing. De bestuurder, het personeel en de vakbonden moeten op de hoogte zijn dat er OR verkiezingen komen. Misschien denk je: “Waarom moeten we de vakbonden informeren?”. Uiterlijk zes weken voor de verkiezingsdatum kunnen de vakbonden mensen voordragen als kandidaat op de zogenoemde vakbondslijst. In de praktijk zullen ze kijken of er leden van de vakbond in de organisatie werken en deze benaderen en vragen of ze zich kandidaat willen stellen voor de OR.
De ondernemer (werkgever) stelt een verkiezingscommissie in, vaak bestaande uit medewerkers en soms met een ‘onafhankelijk lid’. Deze commissie organiseert de verkiezingen en ziet toe op een eerlijk verloop.
2. Opstellen van een voorlopig kiezersregister
De commissie stelt een lijst op van alle medewerkers die stemgerechtigd zijn. Kiesgerechtigd zijn alle medewerkers die langer dan drie maanden in de onderneming werken (artikel 6 lid 2 van de WOR). Zij mogen stemmen (actief kiesrecht). Ook verkiesbare medewerkers (passief kiesrecht) moeten langer dan drie maanden in de onderneming te werken (artikel 6 lid 3 van de WOR).
3. Bekendmaken van de verkiezingen
De verkiezingscommissie kondigt de verkiezingen aan binnen de organisatie. Daarbij wordt vermeld:
- De datum van de verkiezingen
- Hoe en wanneer kandidaten zich kunnen aanmelden
- Wie stemgerechtigd is
4. Kandidaatstelling voor de OR
Medewerkers kunnen zich kandidaat stellen. Dit kan individueel of via een vakbond. De commissie controleert of kandidaten aan de voorwaarden voldoen.
5. Opstellen van de kandidatenlijst
Na sluiting van de kandidaatstelling wordt een officiële kandidatenlijst opgesteld en bekendgemaakt.
6. Campagne voeren (optioneel)
Kandidaten kunnen campagne voeren om hun standpunten kenbaar te maken. Dit is niet verplicht, maar kan ervoor zorgen dat iemand wel of niet in de OR verkozen gaat worden. Hiernaast draagt het bij aan de bekendheid van de ondernemingsraad en de mate van betrokkenheid van collega’s bij de verkiezingen.
7. Stemmen
De verkiezingen vinden plaats op de aangekondigde datum. Dit kan schriftelijk, digitaal of via een stembus. Elke stemgerechtigde medewerker mag één stem uitbrengen.
8. Stemmen tellen en uitslag bekendmaken
De verkiezingscommissie telt de stemmen en maakt de uitslag van de OR verkiezingen bekend. De kandidaten met de meeste stemmen worden lid van de ondernemingsraad. Het kan zijn dat een OR kiesgroepen heeft. Simpel gezegd zijn dit groepen, vaak ingedeeld per locatie of functiegroep, die voorrang hebben bij een bepaalde zetel. Dit bevordert de diversiteit in de OR. Het is toch fijn als de OR een goede afspiegeling is van de organisatie.
9. Installatie van de nieuwe OR
Na de OR verkiezingen wordt de nieuwe OR wordt officieel geïnstalleerd en kan aan de slag met zijn taken. Het is aan te raden om zo snel mogelijk na de start een basistraining of een E-learning aan te bieden aan de nieuwe OR. Het OR werk vraagt veel kennis en is vaak anders dan het ‘normale’ werk van de leden.
Tip!
- De verkiezingen zijn ook gelijk een kans om in de organisatie te delen wat de toegevoegde waarde van de OR is en wat zij nu precies doen.
- Het organiseren en houden van verkiezingen kan veel tijd kosten. Het is het vaak waard om het uit te besteden. Aan de hand van het OR reglement worden dan (digitaal) de verkiezingen uitgevoerd. Van kandidaatstelling en campagnevoering tot het stemmen.
- Heeft de OR nog geen reglement dan is het voorbeeldreglement van de SER een goed beginpunt.