De ondernemingsraad krijgt vanuit de wet op de ondernemingsraden een flink aantal rechten en plichten. De bekendste rechten van de ondernemingsraad zijn het adviesrecht en het instemmingsrecht en zijn erop gericht om de OR invloed te geven bij besluiten die grote impact hebben op de organisatie of de werknemers in de organisatie. Om deze rechten van de ondernemingsraad uit te kunnen voeren en om een zo gelijkwaardig mogelijk gesprekspartner te zijn heeft de OR ook recht op informatie en het recht om te overleggen met de bestuurder en de bestuurder ongevraagd te kunnen adviseren. Wat zijn deze rechten nu precies? Hieronder vindt je een korte uitleg van al deze rechten.
Het overleg met de bestuurder
De WOR geeft de OR een aantal rechten m.b.t. het overleg met de bestuurder. Artikel 23 en artikel 24 om precies te zijn. Deze rechten zijn ervoor bedoelt om te garanderen dat het gesprek tussen OR en bestuurder plaatsvind. De wet schrijft voor dat bestuurder en OR binnen 2 weken, nadat 1 van de 2 partijen hierom gevraagd heeft bijeen moeten komen. Dit recht zal als de relatie normaal is natuurlijk niet vaak nodig zijn. Artikel 24 schrijft voor dat minimaal 2x per jaar de algemene gang van zaken van de onderneming besproken worden en dat de bestuurder in deze overleggen ook mede moet delen welke besluiten hij of zij in voorbereiding heeft die advies- dan wel instemmingsplichtig worden. Hierbij worden dan ook afspraken gemaakt wanneer en op welke wijze de OR in de besluitvorming wordt betrokken. Dit zijn voor de OR belangrijke gesprekken, vroeger betrokken betekent vaak ook meer invloed hebben.
Rechten van de ondernemingsraad: Adviesrecht
De OR heeft adviesrecht bij belangrijke organisatorische en strategische besluiten. Het adviesrecht houdt in dat de bestuurder de OR om advies vraagt en dit advies serieus neemt, we hebben het hier niet over een vrijblijvend advies. Een voorbeeld van een adviesplichtig onderwerp is een belangrijke wijziging in de organisatie dan wel in de verdeling van bevoegdheden binnen de onderneming. Maar ook bij belangrijke investeringen, belangrijke inkrimping of uitbreiding van de onderneming en veel andere onderwerpen moet de OR om advies gevraagd worden. Voor de hele lijst met adviesplichtige onderwerpen zie artikel 25 van de WOR.
Rechten van de ondernemingsraad: Instemmingsrecht
De OR heeft instemmingsrecht als de bestuurder bepaalde regelingen wil invoeren, wijzigen of intrekken. De bestuurder is verplicht de OR instemming te vragen voordat de verandering doorgevoerd kan worden. Instemming moet gevraagd worden bij bijvoorbeeld het vaststellen, veranderen en intrekken van regelingen inzake de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim of het reintegratiebeleid. Ook wijzigingen van regelingen voor bijvoorbeeld personeelsbeoordeling en personeelsopleiding en de arbeidstijdenregeling zijn instemmingsplichtig. Voor de hele lijst met instemmingsplichtige onderwerpen zie artikel 27 van de WOR.
Rechten van de ondernemingsraad: Informatierecht
Om zijn werk te kunnen doen heeft de OR informatie nodig. Informatie over wat er speelt in de organisatie en informatie over de besluiten die de bestuurder wil nemen. De OR heeft recht op informatie. De WOR beschrijft dit als volgt: De ondernemer is verplicht desgevraagd aan de ondernemingsraad en aan de commissies van die raad tijdig alle inlichtingen en gegevens te verstrekken die deze voor de vervulling van hun taak redelijkerwijze nodig hebben. De inlichtingen en gegevens worden desgevraagd schriftelijk verstrekt. Hiernaast schrijft de wet ook voor dat de bestuurder ten minste tweemaal per jaar algemene gegevens omtrent de werkzaamheden en resultaten van de onderneming moet delen met de OR. Dit zodat de OR weet hoe de organisatie er in het algemeen voor staat.
Extra taken
Naast de rechten van de ondernemingsraad schrijft de WOR ook een aantal taken aan de OR voor. De WOR schrijft in artikel 28 dat de OR zoveel als in zijn vermogen een aantal zaken bevordert.
1 de naleving van de voor de onderneming geldende voorschriften op het gebied van de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden bevordert.
2 het werkoverleg zodat de in de onderneming werkzame personen zoveel mogelijk worden betrokken bij de regeling van de arbeid in het onderdeel van de onderneming waarin zij werkzaam zijn.
3 De zorg van de onderneming voor het milieu, waaronder ook het treffen of wijzigen van beleidsmatige, organisatorische en administratieve voorzieningen in verband met het milieu.
4 De ondernemingsraad waakt in het algemeen tegen discriminatie in de onderneming en bevordert in de gelijke behandeling van mannen en vrouwen en de inschakeling van gehandicapten en minderheden in de onderneming.